انتقاد و انتقاد پذیری چیست ؟؟؟ چند مدل انتقاد داریم ؟؟؟
انتقاد در فرهنگ لغت به معنی عیبجویی و سرزنش کردن نیست!
بلکه به معنای جدا کردن خوب از بد و یا برشمردن محاسن و معایب است.
اما در طول زمان ذهنیت غالب ما بر این اساس شکل گرفته که انتقاد تنها بیان نکات منفی و نامطلوب است.
انتقاد پذیری چیست؟
انتقاد معمولا یک واکنش کلامی برای نشان دادن جنبه دیگری از اتفاقات است که احتمالا هیچکس علاقهای به رویارویی با آنها ندارد.
انتقادپذیری نحوه منطقی و صحیح مواجه با این جنبه دوست نداشتنی است به نحوی که به بهبود شرایط کمک کند؛
که کار مشکل اما مفیدی است.
انتقادپذیری یکی از مهمترین مهارتهایی است که اگر آن را بلد باشیم؛
بیشتر از تعریف و تمجید در رشد و پیشرفتمان موثر خواهد بود .
زیرا دیگران تجربه معاشرت با ما را دارند اما ما فرصت اینکه با خودمان معاشرت کنیم و
عملکردمان را از بیرون مشاهده کنیم، نداریم.
گاهی صداقت و صراحت دیگران در بیان این تجربه به ما کمک میکند
گرههای درون شخصیتمان را پیدا کنیم و برای باز کردنشان هرکاری لازم است را انجام دهیم.
انتقاد نوعی بازخورد منفی و ارزیابی منفی از دیگران است.
زمانی که به یک فرد ایراداتش را میگوییم در واقع به او میگوییم که او آنگونه که هست و یا رفتار میکند نزد ما پذیرفته نیست و نیاز به تغییر دارد.
در واقع انتقاد ممکن است شخصیت و وجودیت افراد را نشانه بگیرد و یا ممکن است صرفاً یک رفتار را مورد نشانه قرار دهد.
انتقاد میتواند به شیوههای مختلفی بیان شود.
گاهی با لحنی تند و طلبکارانه و گاهی نیز با لحنی آرام و دوستانه.
و همچنین میتواند با اهداف مختلفی صورت گیرد.
گاه به قصد سرزنش، تحقیر و تخریب است و گاه نیز به قصد کمک است.
گاه دیرتر از زمانی که باید، اعلام میشود و گاه نیز عجولانه و بر حسب قضاوتهای اشتباه است.
بهصورت کلی انتقاد یک بازخورد و شهامت ارزیابی منفی از دیگران است که میتواند با روشها و اهداف مختلفی
و در زمانهای مناسب و یا نامناسبی بیان شود.
درست آن است که ضمن تأکید بر نقاط ضعف به نقاط قوت فرد نیز اشاره کند و
با ارایه راهکارهای مناسب برای رفع آن سخن به میان آورد.
انواع انتقاد عبارتند از:
انتقاد سازنده:
این روش در بسیاری موارد می تواند جنبه ای سازنده و مثبت داشته باشد.
اگر لحن انتقاد کننده دوستانه باشد بیشتر موثر واقع شده و شنونده بدون آنکه
مورد حمله قرار گیرد از معایب خود مطلع می شود.
انتقاد غيرمستقيم:
انتقاد مي تواند به صورت غيرمستقيم بيان شود.
براي مثال اگر طرف مقابل شما خصوصيت بدي داشته باشد، در خلال گفتگو به او بگوييد
«به نظر شما آدمهايي كه داراي اين خصوصيت اخلاقي هستند، غيرقابل تحمل نيستند؟»
اين شيوه باعث مي شود كه يك حس هوشياري در وي بيدار شود و متوجه شود كه داراي چنين مشكلی است.
انتقاد تهاجمی و صریح:
رک بودن نشانه صراحت و صداقت است ولی همیشه برای مخاطب خوش آیند نیست بخصوص اگر خیلی ناپخته بیان شود.
این نوع نه تنها هیچ نوع سازندگی در بر ندارد بلکه شنونده را هم در موضع تدافعی قرار می دهد.
بهتر است که انتقاد با بکارگیری یک سیاست درست انجام شود.
انتقاد همراه با تعريف و تمجيد:
در اين روش ابتدا مي توان به تعريف و تمجيد ويژگي هاي ارزشمند فردي كه مورد نظر است پرداخت.
براي مثال «تو دختر خيلي باهوشي هستي» سپس نظر انتقادی خود را بيان و سعي كنيد آن را در پوششي از سخنان خوب و دلپذير قرار دهيد.
البته منظور شما اصلاً تملق نيست بلكه نخست خصوصيات خوب او را گوشزد كرده و بعد انتقاد خود را ابراز داشته ايد.
محکوم کردن:
گاهی بجای انتقاد همراه با راهنمایی، انتقادکننده مخاطب را در یک دادگاه یک طرفه محاکمه و محکوم می کند.
او به خود این حق را می دهد که در مورد دیگران اظهار نظر کرده و الگوی فکری خود را به وی تحمیل کند.
اینگونه برخوردها نه تنها سازنده نیست، بلکه بسیار نامناسب است.
انتقاد ديرتر از موعد:
اين گونه انتقادات، زماني صورت مي گيرد كه هيچ كمكي به رفع مشكل نمي كند.
به عبارت ديگر زمان براي جلوگيري از خطا وجود ندارد.
بر هيچ كس پوشيده نيست كه در چنين زماني برای جلوگيري از تكرار اشتباه بوده و
اگر تشخيص داده شود كه تاثيري در آينده نخواهد داشت، بهتر است هيچگاه ابراز نشود.
چگونه می توانیم یک فرد انتقاد پذیر باشیم؟
اولین واکنشتان را متوقف کنید
اگر اولین واکنشتان حمله به فرد منتقد یا حالت تدافعی گرفتن است،
قبل از نشان دادن هر نوع واکنشی یک دقیقه صبر کنید.
یک نفس عمیق بکشید و کمی به آن موضوع فکر کنید.
ما هم وقتی مورد انتقاد قرار میگیریم اول کمی عصبانی میشویم اما به خودمان یاد داده ایم همان لحظه برخورد نکنیم.
مثلاً برای جواب دادن به ایمیل های انتقادی حداقل یک ساعت صبر میکنیم.
این مدت زمان سبب میگردد قبل از واکنش اولیه، کمی به موضوع فکر کنیم.
این زمان باعث میشود کمی منطق روی کار بیاید و احساسی تصمیم نگیریم.
نمیگوییم احساسات بد است اما وقتی احساسات منفی باشد،بهجای اینکه نفع برساند، آسیب میرساند.
منفی را به مثبت تبدیل کنید
یکی از کلیدهای موفقیت در هر چیز این است که نکات مثبت هر چیزی که بقیه آن را منفی میبینند را ببینید.
بیماری باعث میشود از برنامه ورزشیتان جا بمانید؟ این میتواند یک استراحت خوب باشد.
با انتقاد هم باید همینطور رفتار کنید : باید نکات مثبت آن را ببینید.
شاید به نظر بی ادبانه و توهین آمیز بیاید اما در اکثر انتقادات، نکته مثبتی هم وجود دارد و
آن یک فیدبک صادقانه و پیشنهادی برای پیشرفت است.
از انتقادات درس بگیرید.
این مسئله برای بعضیها خیلی سخت است چون معمولاً تصور میکنند همیشه حق با آنهاست.
اما هیچ کس نیست که همیشه حق با او باشد.
درواقع ممکن است شما اشتباه کرده باشید و حق با فرد منتقد باشد.
پس باید ببینید که آیا میتوانید چیزی را در خودتان طوری تغییر دهید که به سمت مثبت برود.
دیدگاهتان را بنویسید